Onze natuurlijke honing

Honing (of verouderd honig) is een prachtig natuurproduct dat met liefde is gemaakt door de bij. Het is een vloeibare substantie die ontstaat als honingbijen nectar uit bloemen verzamelen en deze vervolgens omzetten in honing.
Doordat de bijen van bloem naar bloem vliegen en er stuifmeel aan hun poten blijft hangen, bevruchten ze tegelijkertijd gewassen. De honing wordt door de bijen gemaakt in hun bijenkast en de imkers kunnen die oogsten. De honing is de overwinteringsvoeding voor de honingbijen. Bijen halen in het voorjaar en de zomer meer honing binnen dan ze nodig hebben en omdat imkers hun bijen niet laten zwermen zijn ze minder energie kwijt aan de opbouw van nieuwe raten. De honingoverschotten worden geoogst.
De kleur en de smaak van honing wordt grotendeels bepaald door de oorsprong van de nectar. Bijen komen voor op ieder continent, met uitzondering van Antarctica.

De geschiedenis van honing

Honing is al sinds mensenheugenis een zeer gewaardeerd levensmiddel. Het is langer op deze planeet aanwezig dan er mensen rondlopen.
De relatie tussen de mens en de bij bestaat al sinds de prehistorie. Het bewijs hiervoor is te vinden in de archeologie, er zijn namelijk rotstekeningen gevonden in Spanje in de grotten van Bicorp in de provincie Valencia. Deze rotstekeningen zijn  gedateerd op ruim 10.000 jaar voor onze jaartelling. De tekening toont het verzamelen van honing van wilde bijen.
In het Oude Egypte was het beroep imker al bekend, dit is zo’n 5000 jaar geleden. Honing was destijds zo een waardevol product dat het als betaalmiddel werd gebruikt. In de trouwbelofte stond onder andere ook dat een man zijn nieuwe vrouw van honing zou voorzien.
De Egyptische koningen werden vaak begraven met een pot honing in hun graf.
In oude culturen gold honing niet alleen als kostbaar zoet genots- en levensmiddel, maar hij werd ook voor geneeskundige en religieuze doeleinden toegepast.
Tot een paar honderd jaar geleden was honing de belangrijkste zoetstof. Pas na de ontwikkeling van de suikerbiet, de techniek om hieruit in suikerfabrieken kristalsuiker te produceren, domineert kristalsuiker de zoetmiddelenmarkt. Dit is sinds het midden van de 19e eeuw.
Het verbruik van honing was op zijn toppunt in de 12e eeuw. In deze periode gebruikten Europeanen naar schatting 2 kg. honing per persoon per jaar.
Het verbruik van honing daalde tot minder dan 225 gram per persoon per jaar aan het begin van de 20e eeuw.

Waarom is honing van de imker beter dan honing van de supermarkt?

Vaak bestaat de honing uit de supermarkt niet alleen uit echte honing, maar uit een mengsel van suikersiroop en honing waaruit de waardevolle enzymen en vitaminen zijn verdwenen. Echte honing van de imker smaakt dus beter omdat dit bestaat uit pure honing zonder toevoegingen of bewerkingen.

Is honing gezonder dan suiker?

Honing is niet gezonder dan suiker. Het bestaat vrijwel helemaal uit suiker en je lichaam verwerkt het op dezelfde manier. Wel bevat honing iets meer water dan b.v. kristalsuiker, hierdoor zitten er iets minder calorieën in.
Honing bevat echter wel, in tegenstelling tot suiker, een kleine hoeveelheid spoorelementen, mineralen, vitaminen en eiwit.

Wat zijn de gezondheidsvoordelen van honing?

Vroeger werd b.v. eucalyptus al gebruikt als medicijn en eucalyptus honing helpt bij ontstekingen of darmklachten, maar biedt ook verlichting bij verkoudheid en hoest. Als je een klein wondje of schaafwond hebt dan kan je hier een dun laagje eucalyptus honing opsmeren en het wondje zal sneller genezen.
Bloemenhoning van de lokale imker kan helpen bij hooikoorts gerelateerde klachten. Een deel van de pollen die de bijen uit de bloemen en planten halen komt in de honing terecht. Als je elke dag een lepel honing neemt, bouwt je lichaam op een natuurlijke manier resistentie op tegen de pollen.
Door de antibiotische, schimmelwerende en antiseptische eigenschappen is honing een uitstekende optie om infecties te voorkomen en te behandelen. Uitwendig gebruik is gunstig voor de gezondheid van de huid, omdat het vocht inbrengend is en helpt bij het regenereren van de weefsels die door een wond zijn beschadigd. Het heeft een kalmerende werking en verlicht ongemak zoals brandend gevoel, jeuk en pijn.
Honing verhoogt daarnaast ook het uithoudingsvermogen en de sportprestaties. Dit komt doordat honing het glycogeenvoorraad in de spieren langer op peil houdt. Dit verkort de herstelperiode na het sporten vaak aanzienlijk. Ook wordt honing direct in het bloed opgenomen en geeft zo dus direct meer energie.
Voorwaarde van al het bovengenoemde is dat je wel pure honing van de imker gebruikt. Dat betekent: honing zonder toevoegingen en volledig door bijen gemaakt. Ook mag de honing nooit verhit worden en dat gebeurt met de honing uit supermarkten helaas vaak wel.

Mogen baby's honing?

Ondanks dat honing zo onschuldig lijkt Is toch het advies om baby’s tot 12 maanden geen honing te geven. Ook niet een kleine hoeveelheid. Dit heeft te maken met een bacterie die in de honing zit en voor baby’s levensgevaarlijk is.
Het gaat om de bacterie die botulisme kan veroorzaken, een levensgevaarlijke ziekte. Deze bacterie zit in de grond en kan door bijvoorbeeld de pootjes van de bijen of slechte hygiëne van de imker in de honing terecht komen. Deze bacterie is niet gevaarlijk voor kinderen die één jaar of ouder zijn of voor volwassenen. Mochten zij de bacterie binnenkrijgen dan is hun darmflora er namelijk tegen bestand.
Belangrijk om te weten: het verband tussen honing en botulisme is nooit wetenschappelijk aangetoond, echter is het vermoeden erg sterk.

Wat is bijensterfte?

Onverklaarde bijensterfte wordt sinds het begin van de 21e eeuw gezien als een serieuze bedreiging voor het milieu. Daarnaast is 1/3 van de levensmiddelen die mensen veel consumeren, zoals tomaten, appels, aardbeien en koffie mede afhankelijk van de bestuiving door bijen.

  • Men denkt dat de bijensterfte ontstaat door een combinatie van de volgende 4 factoren:
    Mijten – Besmetting door de varroa mijt kan ertoe leiden dat een bij sterft.
  • Pesticiden – die veel worden gebruikt in de landbouw kunnen bijen verzwakken, desoriënteren en bij grote hoeveelheden fataal zijn.
  • Eenzijdig voedselaanbod – Er zijn steeds meer grote akkers op het platteland met dezelfde soorten gewassen. Bij steeds meer gebrek aan biodiversiteit wordt het voor bijen moeilijker om aan gevarieerd voedsel te komen.
  • Klimaatverandering – Kou vanwege een strenge winter kan leiden tot 40% bijensterfte binnen een bijenkolonie
    De verliezen lijken zich de laatste jaren te stabiliseren, maar de bijen zijn nog verre van veilig.

Of honing consumeren in deze tijd van bijensterfte moet kunnen, hangt af van het soort honing.
Bijen halen in het voorjaar en de zomer meer honing binnen dan ze nodig hebben, de honingoverschotten worden geoogst.
EU honing moet aan strenge eisen voldoen.
Supermarkthoning is een ander verhaal. Die honing komt grotendeels uit grote honinglanden in Oost-Europa, Zuid-Amerika of uit China. Daar mogen de bijen overal nectar vandaan halen, ook van genetisch gemanipuleerde gewassen.
Als er op het potje ‘biologische honing’ staat, zegt dat niets over de herkomst en hoe de imker zijn bijen behandelt. In sommige landen worden bijen voor de oogst met suiker bijgevoerd, of is gebruik van antibiotica bij bijenziekten toegestaan. Dat is in Nederland streng verboden.